عمر کبک

کبک پرنده ای است از خانواده قرقاول ها که جثه ای بزرگتر از بلدرچین و کوچکتر از قرقاول دارد. معمولاً محل زیست این پرنده در طبیعت کوه ها، صخره ها، کویر ها و دامنه ها می باشد. ۱۴ گونه مختلف از کبک‌ها تا به امروز شناسایی شده‌اند و تقریباً در تمام جهان پراکندگی جمعیتی دارند. از عواملی که بر تعداد و گستردگی این پرنده اثرگذار است طول عمر کبک‌ها است. عمر کبک‌ها خود به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه به آن پرداخته می‌شود . اما به صورت کلی طول عمر کبک ها در دو حالت زیستی آنها متفاوت است. به این معنی که طول عمری که برای کبک ها در طبیعت ذکر می‌شود ۱۵ سال است. در حالی که این بازه زمانی در سیستم پرورشی متفاوت است. در مدل پرورشی و زندگی در فضای بسته می توان کبک ها را تا ۷ سال نگه داشت اما طول عمر مفید آنها چهار سال خواهد بود. با تمام این تفاسیر در بیشتر مواقع کبکها تا این اندازه عمر نمی‌کنند و به دلایل مختلف زودتر از این بازده زمانی تلف می شوند. در ادامه این دلایل را بررسی می‌کنیم.

عوامل موثر بر طول عمر کبک ها در طبیعت

عمر کبک و طول مدت زیست آنها در طبیعت به فاکتورهای بسیاری مربوط است که می‌تواند باعث کوتاهی عمر کبکها شده و تهدیدی برای انقراض برخی گونه ها باشد. از عوامل تهدید طبیعی به موارد زیر می توان اشاره کرد:

1. امروزه استفاده رو به افزایش علف کش ها و آلودگی های انگلی موجود در طبیعت باعث کاهش پراکندگی کبکها در جهان شده است.
2. کبکها یکی از سوژه های همیشگی شکار در بین ایرانیان می باشند که به تدریج باعث انقراض آنها خواهد شد. چرا که تعداد آنها نسبت به گذشته بسیار کمتر شده است. به خصوص کبک دری که شورای عالی حفاظت محیط زیست شکار آن را ممنوع کرده است.
3. عامل مهم ‌تر و همه گیرتری که باعث کوتاهی عمر کبک‌ها و در معرض انقراض قرار گرفتن آنها می شود تغییر و یا آسیب هایی است که زیستگاه این پرندگان را از بین می برد. از جمله این آسیب ها به موارد زیر می توان اشاره کرد:

• راهسازی در داخل مناطق کوهستانی
• ساخت و ساز بی رویه
• ورود دام به زیستگاه کبکها
• افزایش جمعیت کلاغ زاغی و شکار جوجه های کبک (به ویژه کبک دری) و یا آسیب به تخم ها توسط این زاغها
• شکارچیان طبیعی مانند شغالها نیز باعث کاهش عمر کبکها در طبیعت می شوند.

بیشتر بخوانید: پرورش کبک در خانه

نقش بیماریها در طول عمر کبکها

معمولاً بیماری هایی که در میان طیور شایع هستند بیشتر در نوع پرورشی و زندگی گله ای باعث همه گیری و گاهی تلفات سنگین می شوند. چرا که پرندگان در این سبک زندگی در تراکم بیشتر و فضای کمتر زندگی می‌کنند که می‌تواند آنها را در ابتلا و سرایت بیماری مستعد تر کند. کبکها نیز در این شرایط می توانند در معرض آسیب و تلفات قرار بگیرند. با توجه به اینکه بیماری های تلفات دهنده در پرورش کبک شناسایی شده‌اند می توان پرنده را با واکسینه کردن در برابر این بیماری ها مقاوم کرد. در ادامه به بیماری‌ها و واکسن آنها اشاره می‌شود:

واکسن نیوکاسل

 بیماری نیوکاسل جزو رایج ترین بیماری ها در میان پرندگان است که کبکها نسبت به دیگر پرندگان برای ابتلا به این بیماری مستعد تر هستند. عوارض این بیماری که یک عفونت مسری می‌باشد در اختلال عصبی و تنفسی نمودار می شود. جهش های مختلف این بیماری می توانند به اختلال عصبی، ضایعات احشایی و نهایتاً مرگ پرنده منجر شود. عوارض این بیماری می‌تواند با قدرت سرایت و کشندگی بر طول عمر کبک ها اثرگذار باشد. به خصوص که در عرض ۳ تا ۴ روز کل گله را آلوده میکند.

علائم بیماری نیوکاسل

• ترشحات بینی
• مخاط بیش از حد در نای، کیسه های هوایی، ریه ها
• کدرشدن قرنیه چشم
• تنفس دشوار و نفس نفس زدن و عطسه در جوجه ها
• واکسن نیوکاسل به صورت قطره چشمی استفاده می‌شود و باید در روزهای ابتدایی عمر کبک ها تجویز شود.

واکسن آبله

 واکسن آبله مهمترین و حیاتی‌ترین واکسن در جهت افزایش عمر کبک ها است. چرا که ابتلا کبک ها به این بیماری بسیار کشنده و پرتلفات است. بیماری آبله در کبک ها به دو حالت مرطوب و خشک خود را نشان می‌دهد. در نوع آبله مرطوب ضایعاتی در اطراف دهان و چشم پرنده دیده می‌شود و در نوع خشک ضایعات زگیل مانندی روی مناطق بدون چربی بدن کبک قابل مشاهده است. واکسن آبله برای مقاومت کبک ها در برابر این بیماری باید در سن ۵۰ تا ۶۰ روزگی تزریق شود.

واکسن برونشیت

 از بیماریهای رایج در میان پرندگان بیماری برونشیت عفونی است که بسیار سرایت پذیر بوده و با توجه به اینکه کبکها توان مبارزه با این بیماری را ندارند، می تواند بر طول عمر کبک و تلفات آنها بسیار موثر باشد. در صورت سرایت برونشیت که باعث بروز علائم تنفسی وخیمی می شود، علیرغم همه امکانات بهداشتی کل گله دچار خواهند شد. چرا که این بیماری از راه ابزارهای مکانیکی، لباس و تجهیزات سالن نگهداری پخش می شود. واکسن برونشیت به سه طریق استفاده می شود:

• به صورت خوراکی و همراه آب آشامیدنی
• اسپری
• قطره چشمی
•  این واکسن در سه نوبت یک روزگی، ۲۰ روزگی و ۶۰ روزگی برای کبک ها تجویز می شود.

بیشتر بخوانید: واکسن های مورد نیاز کبک

داروی کوکسید یوز

بیماری کوکسیدیوز اولین دلیل مرگ و میر جوجه ها محسوب شده و می‌تواند در همان ابتدا باعث کاهش عمر کبکها شود. عامل ایجاد این بیماری انگل تک سلولی است که ضدعفونی کننده های تجاری معمول توان از بین بردن آن را ندارند. رطوبت زیاد بستر محل زندگی کبک ها یکی از علل بروز این بیماری است بهبود تهویه سالن و ضخامت بستری که کبک ها در آن رشد می کنند می‌تواند از بیماری کوکسیدیوز جلوگیری کند. داروی” آمپرولیوم”  مخلوط شده با جیره غذایی کبک می‌تواند این بیماری را درمان کند.

داروی مایکو پلاسما

 این بیماری که از طریق تخم به پرنده منتقل می شود یک بیماری تنفسی است. درصورتی که گله مولد و تخمگذار دچار این بیماری شوند شاهد تلفات زیادی در میان جوجه ها خواهیم بود. داروی مایکوپلاسما می‌تواند تا حدی مرگ و میر جوجه ها را کمتر کند.

عارضه مرگ ناگهانی (SDS)

 عارضه مرگ ناگهانی ( سکته ) نامی است که به مرگ و میر جوجه های گوشتی ظاهراً سالم با رشد سریع گفته می شود که جوجه ها به طور ناگهانی در زمانی کوتاه بال بال زده و بر اثر حمله تشنجی می میرند. این عارضه که ۷۰ درصد در کبک نر بروز می کند می‌تواند در عرض ۲-۱ دقیقه باعث مرگ کبک شود. علایمی که نشان دهنده عارضه (SDS) در کبک ها می باشد شامل موارد زیر است:

• وزن بیشتر کبک های عارضه دیده نسبت به میانگین گله
• بال بال زدن کبک در حد زیاد
• دراز شدن گردن کبک
• به پشت افتادن لاشه با بال های باز
•  انرژی و پروتئین زیاد در جیره باعث افزایش سرعت رشد و در نهایت افزایش عارضه ( SDS) در کبک ها میشود.

چین دان آویزان

  معمولا این بیماری در سنین ۲ تا ۳ ماهگی در کبک ها مشاهده می شود. تغذیه نامرتب و مصرف بیش از حد آب و غذا باعث بروز این بیماری می شود.

سوالات متداول

مهم ترین عوامل در طبیعت که باعث کاهش طول عمر کبک ها می شود؟

راهسازی در داخل مناطق کوهستانی، ساخت و ساز بی رویه، ورود دام به زیستگاه کبکها، افزایش جمعیت کلاغ زاغی و شکار جوجه های کبک (به ویژه کبک دری) و یا آسیب به تخم ها توسط این زاغها

مهمترین عامل که باعث طول عمر کبک می شود؟

انواع بیماری ها

عوامل موثر بر طول عمر کبک ها در طبیعت چیست؟

امروزه استفاده رو به افزایش علف کش ها و آلودگی های انگلی موجود در طبیعت باعث کاهش پراکندگی کبکها در جهان شده است. برای اطلاعات بیشتر به این مطلب از سایت پراور صنعت مراجعه کنید